Hoeveel Hertz moet mijn tv hebben?
50Hz, 100Hz of zelfs 400Hz-televies – De zin en onzin van beeldverversingssnelheid
Hoe je het ook wendt of keert, een film is in essentie niets meer dan stilstaande beelden die snel achter elkaar worden getoond. En hoe vaak de stilstaande beelden worden vervangen (oftewel het aantal Hertz) heeft invloed op de beeldkwaliteit. Het is dan ook van belang dat televisies snel genoeg de beelden kunnen vervangen. Maar hoeveel Hertz moet een tv aankunnen? En is meer Hertz altijd beter? Op deze pagina gaan wij dieper in op de zin en onzin van de beeldverversingssnelheid, zodat jij weet wat voor jou van belang is als je een nieuwe tv wil kopen.
In het kort
Dit artikel gaat vrij diep in op de oorsprong van en het verschil tussen beeldverversingssnelheden. Voor wie alleen geïnteresseerd is in de basis beginnen we deze pagina met een korte samenvatting.
Wie een nieuwe tv wil kopen kan kiezen uit een scherm dat 50 of 100 keer per seconde ververst (uitgedrukt in Hertz). Door gebruik te maken van slimme technieken kunnen tv’s dit digitaal opkrikken naar hogere snelheden, tot wel 1000 Hertz. Aangezien vrijwel elke film wordt opgenomen met 24 beelden per seconde volstaat voor veel mensen een 50Hz-tv. Kijk je graag sport of game je regelmatig, dan kan een 100Hz-tv of een model met een hogere snelheid voor jou de juiste keuze zijn.
In 1878 nam Eadweard Muybridge deel aan een experiment dat de basis vormt van elke film, serie, tv-programma of sportwedstrijd die we op tv (of in de bioscoop) zien. Om te bewijzen dat alle benen van een galopperend paard loskomen van de grond zette hij meerdere camera’s op een rij, die achter elkaar foto’s maakten als het paard langsrende. Hoewel de foto’s duidelijk zijn had men alsnog moeite om te geloven dat het echt was. Daarom ontwikkelde Muybridge een manier om de foto’s snel achter elkaar te projecteren op een muur; de eerste video was een feit.
Deze revolutionaire video toont zo’n vijftien keer per seconde een nieuwe foto, genoeg voor ons brein om ze als een bewegend geheel te ervaren. Echter, zoals je kan zien is het beeld niet heel vloeiend. Na jaren experimenteren en variëren is de opnamestandaard in 1929 vastgesteld op 24 beelden per seconde, ook wel fps genoemd. Hiermee ervaar je elke beweging op het beeld mooi vloeiend en ervaar je het hetzelfde als in de echte wereld. Vrijwel elke film die sindsdien is opgenomen is opgenomen in 24 fps.
Om elk beeld goed te kunnen laten zien moet een tv het beeld ook met de juiste snelheid kunnen verversen. Maar ga je op zoek naar een tv, dan kom je al snel televisies tegen met een beeldverversingssnelheid van 100, 400 of zelfs 1000 keer per seconde (ook wel uitgedrukt in Hertz (HZ)). Heeft dit nog wel nut? Hoe dat zit, dat leggen we voor je uit op deze pagina.
Hoeveel Hertz heb je nodig?
Vrijwel elke film die je kijkt is dus opgenomen met 24 fps. Maar waarom zijn tv’s dan verkrijgbaar vanaf 50 Hz en niet 24? Dat heeft weer te maken met ons brein en ons elektriciteitsnet. Om twee verschillende opeenvolgende frames te kunnen onderscheiden moet het verstuurde licht kort onderbroken worden. Zonder die onderbreking voegt ons brein de twee beelden samen, wat resulteert in een wazig beeld. En om er voor te zorgen dat je de ruimte tussen de beelden niet ziet in de vorm van een flikkering, moet de beeldverversingssnelheid minstens 46 Hz zijn.
In bioscopen werd dit vroeger opgelost door elk frame twee keer te tonen (met een korte onderbreking), maar voor tv was dit lastig. Daarom is hiervoor gebruikgemaakt van het zogenaamde interlacing. Hierbij worden de even en de oneven rijen pixels afgewisseld ververst. Zo wordt elk frame in twee delen ververst, waardoor je in praktijk 48 ‘nieuwe’ beelden per seconde ziet.
Die laatste twee beelden per seconde hebben te maken met het elektriciteitsnet in Europa. Stroom komt met een snelheid van 50Hz via het stopcontact bij ons naar binnen. Omdat dit kleine verschil voor een kleine vervorming van het beeld kan zorgen is de beeldverversingssnelheid iets opgekrikt naar 50Hz. Zo zijn de frequenties identiek en krijg je mooie vloeiende beelden die door jou als realistisch en rustig worden ervaren.
Overigens worden tv-programma’s in Europa met 25fps opgenomen, zodat de tv’s en het beeld nog beter op elkaar afgesteld zijn.
Waarom 100Hz?
Met een 50Hz-tv kijk je dus naar films met prachtig vloeiende beelden. Maar toch kan voor veel mensen een tv van 100 Hz of meer een betere keuze zijn. Ben je bijvoorbeeld een sportliefhebber of fanatiek gamer, dan zorgt een hogere verversingssnelheid er voor dat je meer ziet en in het geval van gamen sneller kan reageren.
Sportwedstrijden worden meestal gefilmd in hogere framerates zoals 120 fps. Hierdoor kan elke actie in hoge kwaliteit in slow motion worden getoond, zodat elk moment goed geanalyseerd kan worden, en kan dit ook in een hogere framerate worden uitgezonden. Kijk jij de wedstrijd op een tv die die hogere snelheid ook kan weergeven, dan zie je elk moment van de actie scherper dan op een 50Hz-tv. Kijk je bijvoorbeeld naar Formule 1, dan zie je elk moment van de inhaalactie van Max Verstappen mooi scherp. Of, een ander voorbeeld, kijk je naar een voetbalwedstrijd en zie je Georginio Wijnaldum een trap tegen de bal geven, dan zie je de bal duidelijk richting het doel vliegen. Kijk je hetzelfde moment op een tv met een lagere beeldverversingssnelheid, dan kan de bal overkomen als een witte streep. Wil je een nieuwe tv kopen en ben je een sportliefhebber, op deze pagina vind je de beste tv's voor sport.
100Hz en gamen
Ook als je graag gamet is een 100Hz-tv een aanrader. Doordat het beeldscherm vaker ververst zie jij net een fractie van een seconde eerder wat er gebeurt. Hierdoor kan je sneller reageren en heb je meer kans om te winnen. Wil je altijd onverslaanbaar zijn, dan is de beeldfrequentie overigens niet het enige punt om op te letten. Ben je op zoek naar een nieuwe game-tv, lees dan ook onze adviespagina 'Zo kies je de beste gaming-tv' over waar je op moet letten als je een game-tv wil kopen.
Meer dan 100 - Native beeldsnelheid en slimme technieken
Ben je op zoek naar een nieuwe tv, dan is het belangrijk om te beseffen dat de daadwerkelijke snelheid waarmee een beeld kan verversen 50 of 100 Hertz is. Dit wordt ook wel de native beeldverversingssnelheid genoemd. Televisiefabrikanten kunnen echter verschillende technieken gebruiken om de ervaren beeldverversingssnelheid op te krikken. Zo zijn er tv’s met Black Frame Insertion, waarbij er een zwart beeld tussen twee frames wordt getoond om de illusie van meer frames te creëren. Ook zijn er tv’s die een extra frame kunnen maken en tussen de bestaande frames plaatsen. Hierbij wordt naar de twee bestaande frames gekeken en een inschatting gemaakt hoe het beeld ertussen eruitziet. Deze techniek wordt Motion Interpolation genoemd.
Met deze technieken kan de ervaren beeldverversingssnelheid flink verhoogd worden. Tv’s die 400Hz claimen zijn alom vertegenwoordigd en er zijn zelfs tv’s die 1000Hz beweren te kunnen halen.
Pas op voor het Soap Opera Effect
Kijk je films en tv-programma’s op een tv die via deze slimme technieken de beeldverversingssnelheid opkrikt, let dat op voor het zogenaamde Soap Opera Effect. Hierbij slaan de verversingstechnieken een beetje door waardoor een averechts effect optreedt. In plaats van scherpe beelden bij snelle beweging wordt het juist waziger. Gelukkig is dit meestal vrij makkelijk tegen te gaan door in het menu de techniek uit te zetten. Hoe dit precies moet verschilt per merk, dus het beste is om even te kijken in de handleiding.
Hoe zit het met 60 en 120 Hertz?
Op deze pagina hebben we het continu over 50 en 100 Hertz. Maar als je online informatie over nieuwe tv’s zoekt, dan komt je ook regelmatig 60 en 120 Hertz tegen. Dit heeft te maken met het verschil in regio. Waar Europese tv’s een beeldverversingssnelheid van 50 en 100 Hz hebben, hebben Amerikaanse tv’s snelheden van 60 en 120 Hertz. Dit komt door het verschil in het elektriciteitsnetwerk en komt praktisch op hetzelfde neer. Dus lees je ergens een review van een tv met 120Hz, dan weet je dat dit een Amerikaans model is en kan je ervan uitgaan dat alle prestaties vrijwel identiek zijn aan de Europese modellen.
Kan je nog wel vergelijken?
Met de groeiende rekenkracht van processoren kunnen tv’s steeds beter voor hogere beeldfrequenties zorgen. Waar 100Hz-tv’s altijd een voorsprong hadden op 50Hz-tv’s (met of zonder extra technieken), wordt dit verschil steeds kleiner en wordt het lastiger om tv’s puur hierop te vergelijken. Dit is ook de reden waarom Samsung bijvoorbeeld geen beeldverversingssnelheid meer aangeeft. Wil je een tv kopen en vind je snel beeld belangrijk, dan is de beste manier om langs te komen in een van onze 140 winkels en de tv in het echt te bekijken.
Liever persoonlijk advies?
Kom naar een van onze 140 winkels verspreid over Nederland. De adviseur in de winkel staat voor je klaar en geeft graag antwoord op al je vragen!